Kapliczka odzyska blask

Ustawiona na cokole rzeźba św. Jana Nepomucena z Przeręba pochodzi z 1777 roku. Wykonano ją z piaskowca pochodzącego z pobliskiej Góry Chełmo. Kapliczka jest śladem kultu, który wyjątkowo silnie rozprzestrzenił się na naszych ziemiach w drugiej połowie XVIII wieku, po tym, jak jego relikwie świętego trafiły na Jasną Górę. Jan Nepomucen Czczony jest jako patron jezuitów, sakramentu spowiedzi i dobrej sławy. Według tradycji ludowej był świętym, który strzegł mostów, chronił pola i zasiewy przed powodzią, ale również i suszą. Dlatego figury tego świętego (tzw. nepomuki) można spotkać do dziś przy drogach w sąsiedztwie mostów, rzek, na placach i skrzyżowaniach dróg. Inne znane figury tego świętego stoją m.in. w Parku Świętojańskim w Radomsku oraz w Chełmie.

Decyzję o renowacji kapliczki w Przerębie poprzedziły zalecenia kierowane w tej sprawie przez ekspertów piotrkowskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łodzi, którzy wskazywali na konieczność ratowania cennego zabytku. Podkreślali: "Wysoki poziom artystyczny zabytku wskazuje na czerpanie inspiracji ze sztuki Czech i Śląska. Wykonanie rzeźby z piaskowca ze złoża Chełmo jest kolejnym przykładem użycia tego materiału w okresie późnego baroku. Rzeźba posiada wysokie walory artystyczne i kulturowe, a ze względu na swoje pierwotne usytuowanie jest doskonałym źródłem badawczym dla historyków sztuki i hagiografów".

Nie ma wątpliwości, że zabytek stojący w pasie drogowym wymagał gruntowej renowacji, zwłaszcza że w czasie deszczu był regularnie ochlapywany wodą przez przejeżdżające auta. Na figurze widać było liczne spękania i ubytki oraz ślady wielu kolejnych napraw. Konserwatorzy zabytków wskazali, że aby ocalić kapliczkę, oprócz oczyszczenia oraz usunięcia przemalowań, zaplamień i wtórnych reperacji konieczne jest m.in. sklejanie spękań i rekonstrukcja brakujących elementów, założenie powłoki hydrofobowej, izolacja i stabilizacja fundamentów. Jak wstępnie szacowano, całość koniecznych prac mogła kosztować nawet ponad 50 tys. zł.

Powiat wystąpił do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o dotację na wykonanie prac. Niestety, ze względu na brak środków – dofinansowania nie uzyskał. W tej sytuacji cały ciężar finansowania remontu kapliczki spoczął na budżecie samorządu powiatowego.

Przetarg na wykonanie robót wygrała profesjonalna firma z Łodzi. Po wstępnych ekspertyzach wartość najbardziej koniecznych prac oszacowano na 21 tys. zł. Już w początkowym etapie okazało się, że stan zabytku jest zły, dlatego zakres prac musi być szerszy, a renowacja pociągnie za sobą kolejne koszty. Podczas wrześniowej sesji Rada Powiatu zgodziła się więc przekazać na ten cel dodatkowe 14 tys. zł.

Obecnie kapliczka jest poddawana renowacji w pracowni konserwatorskiej w Łodzi. Pod koniec października powinna wrócić na swoje miejsce na cokół Przerębie.

Info: Starostwo Powiatowe w Radomsku